im prędzej
  • Nie wyzdrowieję, nie prędko
    15.09.2013
    15.09.2013
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o rozstrzygnięcie, czy w zdaniu „Nie wyzdrowieję, nie prędko” jest błąd. Jeśli nie – jak opisać wyjątek, który decyduje o poprawności oddzielnie pisanego nie prędko?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • prędko

    26.12.2023
    26.12.2023

    W mojej rodzinie jest osoba (wrocławianka 50+, korzenie: Wielkopolska i Podlasie), która – jeśli zapomni jakiegoś słowa – zwykła mawiać:

    Jak to się prędko nazywa?

    Wiem, że i niektórzy inni ludzie używają słowa „prędko” w podobnym kontekście. Interesuje mnie, czy to jest idiolekt, czy też element jakiejś gwary. Skąd to się wzięło?

  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jesteśmy piąci?

    15.05.2017
    15.05.2017

    Podczas świątecznego obiadu powstał u nas w rodzinie spór, czy możemy być dwudzieści piąci. Siostrzeniec twierdził, że konsultował tę formę z dwiema polonistkami, które potwierdziły ją jako poprawną. Wydało mi się to wielce nieprawdopodobne, zaczęłam więc szukać odpowiedzi. Znalazłam m. in. Pani audycję http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/216839,Jestesmy-piaci potwierdzającą moje wątpliwości. Jednocześnie jednak czytam w Słowniku gramatyki języka polskiego, że – przynajmniej teoretycznie – możemy:

    http://sgjp.pl/leksemy/#105136/dwudziesty

    http://sgjp.pl/leksemy/#131203/piąty

    Podobnie jest w Wielkim słowniku języka polskiego:

    https://wsjp.pl/haslo/podglad/39581/dwudziesty

    https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=pi%C4%85ci

    Może mi Pani wyjaśnić, na czym opiera Pani tezę, że język polski nie dopuszcza takiej możliwości? Sama chętnie bym jej nie dopuściła, w obliczu powyższych danych ze słowników brak mi jednak argumentów.

    Pozdrawiam serdecznie

    Marta

  • Tako rzecze Zaratustra

    4.03.2012
    4.03.2012

    Moje zainteresowanie wzbudził czasownik rzec. Niektóre źródła poprawnościowe podają, iż nie tworzy on form czasu teraźniejszego. Czy zatem rzecze użyte w tytule Tako rzecze Zaratustra jest formą czasu przyszłego (rzeknie, powie, będzie mówił)? W oryginale występuje sprach, czyli czas przeszły dokonany.

    Pozdrawiam i dziękuję serdecznie za tę i wszystkie odpowiedzi.

  • Fan a hejter
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    antonimy to wyrazy przeciwstawne takie jak dobro – zło czy jasno – ciemno. Czy zatem antonimem wyrażenia fan jest idol, skoro nie widać tu przeciwstawienia jak w dobro – zło, czy może raczej antonimem prędzej byłby hejter (przyjmując w uproszczeniu że: fan – ‘ktoś, kto kocha X-a’, hejter – ‘ktoś, kto nienawidzi X-a’)?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • przymiotniki dzierżawcze od Hugo i Nerval

    14.12.2020
    21.03.2013

    Czy przymiotniki Hugoliański (od: Victor Hugo) i Nervaliański (od: Gérard de Nerval) zostały utworzone prawidłowo? Według mnie powinno być: Hugowski i Nervalowski (analogicznie do: StendhalStendhalowski).

  • Wyczucie formy
    3.04.2018
    3.04.2018
    Chciałbym wiedzieć, co to znaczy wyczucie formy. Czytam książkę i pojawił się taki tekst:
    Poprzedni właściciele pianin zostali czym prędzej wyrzuceni z domów, a instrumenty przeszły na własność nowo przybyłych. Po stłumieniu powstania, wywołanego przez pianistów miejscowych, przyjezdni pianiści wysadzali im w powietrze dom po domu, ulicę po ulicy, razem z instrumentami. Wyczucie formy w tym nie przeszkadzało


    Nie wiem o co chodzi z tym wyczuciem formy.

    Bardzo dziękuje z góry.
  • Słodzimy herbatę
    8.06.2007
    8.06.2007
    Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
    A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
    A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza?
  • Wymowa elementów oznaczane w piśmie jako ę i ą

    9.03.2024
    9.03.2024

    Szanowni Państwo,

    jak realizujemy w wymowie nosówki ą i ę w wygłosie i w śródgłosie przed spółgłoskami zwarto-wybuchowymi, szczelinowymi, współotwartymi i zwarto-szczelinowymi?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego